Pensioen opbouwen in box 3

In Nederland kun je pensioen opbouwen via de drie pensioenpijlers: pensioen van de overheid, pensioen van de werkgever en aanvullingen die je zelf doet. In de eerste pijler zit je AOW. De tweede pijler is de pensioenopbouw bij je werkgever. Hier bovenop kun je zelf voor extra pensioenaanvulling zorgen (de derde pijler). Je kunt je pensioen aanvullen door te sparen, te beleggen of bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering of lijfrentespaarrekening af te sluiten. In deze kwestie gaan we dieper in op de mogelijkheden om aanvullend pensioen op te bouwen in box 3.

Pensioenopbouw in box 1
In box 1 zit je inkomen uit werk en woning (winst uit onderneming, loon, lijfrente uitkeringen, eigenwoningforfait, etc.). Vanwege het belastingvoordeel wordt pensioen meestal opgebouwd in box 1. De pensioenpremies, lijfrentepremies en inleg op je lijfrentespaarrekening zijn tot een bepaald maximum namelijk aftrekbaar in box 1. Je betaalt daardoor dus minder inkomstenbelasting. Het pensioenbedrag dat je hebt opgebouwd in box 1 wordt niet belast met vermogensrendementsheffing, zoals dat wel het geval is met vermogen in box 3. Toch kan het ook zinvol zijn om te kijken naar sparen voor je pensioen in box 3. Pensioensparen in box 1 heeft namelijk als nadeel dat er grenzen zijn gesteld aan je jaarlijkse inleg, de minimale uitkeringsduur, de ingangsdatum en de hoogte van de uitkeringen.

Sparen voor je pensioen in box 3
Voor alle duidelijkheid: met sparen voor je pensioen in box 3, bedoelen we in dit artikel niet de zogenaamde ‘netto lijfrente’.

In box 3 zit je vermogen (sparen, beleggen, tweede woning). Door te sparen voor je pensioen in box 3, heb je niet de belastingvoordelen zoals hierboven beschreven. Het duidelijke nadeel is dat je over het opgebouwde bedrag vermogensrendementsheffing moet betalen als je totale vermogen meer bedraagt dan de vrijstelling van € 25.000 (per persoon).

Er zijn ook voordelen te behalen. In box 3 heb je namelijk geen last van de fiscale regels van box 1. Je bepaalt zelf wanneer je met pensioen gaat en hoeveel je per maand opneemt. Er zijn wel een aantal zaken waar je op moet letten. Het is bijvoorbeeld slim om vooraf een plan te maken en dat plan ook daadwerkelijk uit te voeren.

Beleggen voor je pensioen
Mede gelet op de lage spaarrente van dit moment, kan beleggen een verstandige keuze zijn voor het opbouwen van je pensioen. Je bouwt je pensioen over een langere tijd op en het rendement van beleggen is hoger dan dat van sparen over een langere termijn. Hoeveel hoger is afhankelijk van hoeveel risico je wilt nemen. Hoe meer risico je neemt, des te hoger is het verwachte rendement. De kans op verlies is uiteraard ook groter. Hierbij zal je moeten kijken wanneer je het bedrag nodig hebt. Als dat over bijvoorbeeld 30 jaar is, kun je meer risico nemen, dan wanneer je het bedrag volgend jaar al wilt opnemen.

Tips voor je beleggingen

Beleg breed gespreid in alle sectoren en wereldwijd in alle regio’s. Hierdoor spreid je het risico maximaal. Je risico is nu eenmaal groter als je alleen in bijvoorbeeld Azië of alleen in grondstoffen zou beleggen. De gemakkelijkste manier om je beleggingen goed te spreiden, is via beleggingsfondsen. Bij beleggingsfondsen onderscheiden we actieve beleggingsfondsen en passieve beleggingsfondsen. Passieve beleggingsfondsen beleggen in indextrackers of ETF’s. De fondsmanager van een actief beleggingsfonds probeert aandelen en obligaties te kopen van bedrijven die het naar verwachting beter zullen doen dan de markt. Een indextracker probeert een bepaalde index na te bootsen, zoals de Nederlandse AEX. De kosten van passieve beleggingsfondsen zijn lager dan die van actieve beleggingsfondsen. En over een lange tijd, kan zo’n kostenverschil best een verschil maken voor de opbrengst.

Een paar tips
Overweeg je te gaan beleggen, dan volgen hieronder nog een paar simpele tips:

Maak het jezelf gemakkelijk en laat iedere maand automatisch een vast bedrag beleggen. Dan heb je er geen omkijken naar. Ook beperk je het instaprisico door gespreid in de tijd te beleggen. Beleg je in één keer een bedrag en staan de koersen op dat moment op een hoog punt? Dan koop je tegen een hoge prijs.

Bouw je beleggingsrisico af naarmate je dichter bij je pensioendatum komt. Als je langer de tijd hebt, kun je meer risico nemen. Er is dan genoeg tijd om een periode van lagere koersen af te wachten. Naarmate de pensioenleeftijd dichterbij komt, moet je je beleggingsrisico afbouwen, omdat je dan minder tijd overhoudt om lage beurskoersen uit te zitten.

Heb je weinig of geen ervaring met beleggen? Of weinig kennis over beleggen en pensioen? Laat je dan adviseren door een ervaren adviseur. Deze kan voor jou een (pensioen)belegging adviseren die past bij jouw leeftijd en situatie.

Joke Brink, adviseur bankzaken.